AŞI NEDİR?
Aşı hastalık yapma yeteneği yok edilmiş bakteri veya virüslerin yada bakterilerin zehirli toksinlerinin etkilerinin yok edilmesiyle elde edilmiş biyolojik maddelerdir. Hayvanlara ve ya insanlara uygulandığında hastalığın ortaya çıkmasını ve hastalıkların kötü etkilerinin oluşumunu engeller. Aşıdan sonra oluşan antikorlar vücutta uzun süre kalırlar. Mikropla karşılaşma anında mikrobun vücuda girmesine engel olarak hastalık oluşmasını engellerler.
AŞI YAPILIRKEN NELERE DİKKAT EDİLİR?
1.Aşı belli aralıklarla yapılmalıdır. Aşı aralarındaki süreye dikkat edilmelidir. Aşılar 1-2 ay aralarla yapılmalıdır.
2.Aşı bu konuda eğitim görmüş yetkili bir sağlık personeli ya da hekim tarafından yapılmalıdır. Eczaneden aşı alarak herhangi bir yerde aşı yapılması kesinlikle doğru değildir.
3.Aşıdan evvel bebekler ve çocuklar sağlık kontrolünden geçirilmelidir. Ateşli durumlarda yada enfeksiyon hallerinde aşı ertelenir. Hafif ateş aşıya engel değildir.
4.Aşının yan etkileri hekiminiz tarafından belrtilmelidir. Aşıdan sonra karşılaşılacak problemlere karşı bilinçli olmalısınız.
5.Bir yada birkaç aşı aynı anda uygulanabilir, hiçbir sakıncası yoktur.
HANGİ HASTALIKLARA KARŞI AŞILAMA YAPILMAKTADIR?
AŞI TAKVİMİ aşılar bebeğin doğumu ile başlar.
1.HEPATİT B AŞISI Hepatit B aşısı bebek doğar doğmaz yapılmalıdır. Eğer annede hepatit B taşıyıcılığı varsa aşı ile birlikte hiperimmun gammaglobülün uygulanır. Aşının 2. dozu 1 ay sonra 3. dozu 6 ay sonra yapılır. Aşının yan etkisi yoktur. Kas içine uygulanır. Aşı sağlık bakanlığının ulusal aşı takvimi programına alınmıştır. Sağlık kuruluşlarında ücretsiz yaptırılabilir.
2.BCG AŞISI 2. Ayda uygulanır tek doz yapılır. 5-7 yaşlarında ppd kontrolü ile tekrarlanabilir. Aşıdan 3-4 hafta sonra aşı yerinde kızarıklık ve kabuklanma görülür. Bu aşının tuttuğunu gösterir. Bazen aşıdan sonra koltuk altında BCG adeniti dediğimiz bir şişlik görülebilir. Böyle durumlarda hekiminize başvurmak gerekir.
3.DİFTERİ-BOĞMACA-TETANOS-ÇOCUKFELCİ-HİB AŞISI 5 li karma aşı dediğimiz aşıdır. İlk dozu 2 ayda BCG aşısı ile beraber uygulanır. 1-2 ay aralıklarla, 3 kez yapılır. 18 ayda ve 6 yaşta tekrarlanır. Aşı bazen ateşe neden olabilir. Ateş düşürücü ile kontrol altına alınabilir. Şimdi devletin yaptığı aşılarda da aşılarda yan etki son derece azdır.
4.PNÖMOKOK AŞISI Zatürre aşısı olarak da bilinir. Gelişmiş ülkelerde 2-3 yıldan beri her bebeğe uygulanmaktadır. Ülkemizde bir yıldan beri yapılmaktadır. 1-2 ay ara ile 3 defa yapılır 1 yıl sonra rapel dozu tekrarlanır. Pnomokoklar bebeklerde ve çocuklarda zatürreye sinüzite orta kulak iltihabına kana geçerek ağır ciddi enfeksiyonlara neden olabilir. Dünyada her yıl 5 yaşın altında bir milyonun üzerinde bebek pnömokok enfeksiyonları ile yaşamlarını kaybetmektedir. Bu da aşının ne kadar gerekli olduğunun bir kanıtıdır. Sağlık bakanlığının ulusal aşı takviminde yoktur.
5.KIZAMIK-KIZAMIKÇIK-KABAKULAK AŞISI Üçlü karma denilen aşıdır. 1 yaşında ilk dozu uygulanır. 5 yaşta rapeli yapılır. Eğer kızamık salgını varsa 9 aydan itibaren tek olarak kızamık aşısı yapılır 15.ayda üçlü aşı tekrar edilir. Kola kas içine uygulanır. Ulusal aşı takvimine girmiştir. Sağlık kuruluşlarında yaptırılabilir. Yan etkisi yoktur denecek kadar azdır. Bazen kızamığa benzer döküntüler 3-4 gün sonra hafif bir ateşle görülebilir.
6.SU ÇİÇEĞİ AŞISI Tek doz olarak cilt altına uygulanır. 12 aydan sonra yapılır. 5 yaştan sonra güçlendirme uygulanabilir.
7.HEPATİT A AŞISI Ülkemizde 18 aydan sonra 6 ay ara ile uygulanır. Kas içine yapılır. Yan etkisi yoktur.
8.GRİP AŞISI Son yıllarda bebeklik döneminde de uygulanmaya başlanmıştır. 3 yaşın altında 2 doz halinde yarımşar olarak bir ay ara ile uygulanır. 3 yaşın üzerinde tek doz uygulaması yeterlidir. Rutin bir aşı değildir.
9. ROTAVİRUS AŞISI Rotavirus her çocuğun yakalandığı, ancak %20-30 ihtimalle ağır ishal, kusma, ateş baş ağrısına sebep olan bir virüstür. Aşı çok sık olan bu hastalığı önlemede etkindir. Ulusal aşı programında yoktur. İlk dozu 14. haftadan; ikinci dozu 30. haftadan önce yapılmalıdır.
10. MENİNGOKOK AŞISI Nadir görülen, ancak yakalanıldığında yüksek olasılıkla sakatlık ya da ölüme neden olacak bu hastalığa karşı aşılamayı öneriyoruz. Ulusal aşı programında yoktur. Sadece Ortadoğu ülkeleri (Hac, Umre) seyahatlerinde devlet tarafından yapılmaktadır.
